Πρώτος σταθμός της διαδρομής είναι ο οικισμός «Σίβα». Στο 15 χμ ο δρόμος στενεύει και ανηφορίζει φτάνοντας στο μικρό αυτό χωριό.
Ο οικισμός της Σίβας εκτείνεται αριστερά μας και πάνω στον οδικό άξονα σε υψ. 280μ. Ένα πλακόστρωτο δρομάκι μας οδηγεί στις παραδοσιακές συνοικίες του. Εδώ θα συναντήσουμε ημιαστικές οικίες και αρχοντικά αγροτικού χαρακτήρα των τελευταίων αιώνων με καμαρωτά θυρώματα και ανάγλυφη κόσμηση.
Δυτικά του χωριού βλέπουμε να ορθώνεται η οροσειρά του Ψηλορείτη, με την επιβλητική κορυφή Κουδούνι. Μια πανέμορφη ρεματιά με πολύχρωμη φύση, πλαγιάζει στη δυτική πλευρά του χωριού. Τη ρεματιά διαρρέει ο ποταμός «Διακονιάρης».
Στην είσοδο του χωριού, βλέπουμε δεξιά το βυζαντινό τοιχογραφημένο εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής που εορτάζει στις 26 Ιουλίου.
Μαζί με το παρακείμενο διατηρητέο και συντηρημένο μνημείο της "Πάνω Βρύσης", και τις αναπλάσεις που έγιναν στο χώρο, συνθέτουν ένα χώρο ιστορίας, λατρείας, τέχνης και φυσικού κάλλους το οποίο συμπληρώνει την εικόνα του Δήμου Παλιανής. Οι πέτρινες λαξευτές λίθινες γούρνες της κρήνης κάποτε εξυπηρετούσαν στην υδροδότηση του χωριού. Ένα μονοπάτι οδηγεί στο βάθος της ρεματιάς, στην μικρή κοιλάδα των κάτω Περιβολιών.
Διασχίζουμε το χωριό της Σίβας οδικά. Στο τέλος του οικισμού υπάρχει σήμανση που πληροφορεί για την επικείμενη διακλάδωση που οδηγεί στον νέο οδικό άξονα Ηρακλείου - Μεσαράς.
Συνεχίζουμε την πορεία μας ακολουθώντας την παλαιά εθνική. Στα αριστερά μας ο δρόμος οδηγεί στο χωριό Δαφνές που βρίσκεται 2χμ βόρεια του Βενεράτου. Εδώ, κάθε χρόνο πραγματοποιείται η φημισμένη παραδοσιακή γιορτή του κρασιού. Συνεχίζουμε (χωρίς να στρίψουμε) πάνω στον ίδιο άξονα και καταλήγουμε στον οικισμό του Βενεράτου. Εδώ στρίβουμε δεξιά προς Αυγενική και Κεράσια. Υπάρχει ευδιάκριτη σήμανση.
Στη μικρή πεδιάδα του Βενεράτου και στους γύρω λόφους, υπάρχουν δεκάδες μικρών και μεγάλων ναών, με τοιχογραφίες, ερείπια παλιών μοναστηριών, εξωκκλήσια, με θρύλους για ασκητές και αγίους.
Το χωριό Αυγενική βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά του Βενεράτου, κτισμένο στο λόφο Κεφάλα, υψ .310μ. Ο οικισμός, χαρακτηρίζεται από τους καλλιεργημένους γήλοφους, Απετονιά, Μουσχάτο (νότια), Λακιά, Καρδιά και Ρωμανός (ανατολικά) ενώ δυτικά υψώνονται οι Ασιτιανές πλαγιές.
Ανηφορίζοντας το δρόμο του χωριού, βλέπουμε την παλιά εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου που γιορτάζει με πανηγύρι στις 15 Αυγούστου. Στους γύρω λόφους βλέπουμε και άλλα εξωκκλήσια ανάμεσα στους αμπελώνες. Βόρεια της Αυγενικής βρίσκεται ο οικισμός Κεράσα. Προβάλει ανάμεσα στους ελαιώνες και αμπελώνες, με φόντο τον «Κόκκινο Δέτη» δυτικά.
Οι κεραμοσκεπείς αρχοντικές κατοικίες δίνουν ένα ιδιαίτερο χρώμα στην περιοχή. Ο οικισμός είναι κτισμένος αμφιθεατρικά κάτω από το λόφο Κερασανό Κυπαρίσσι σε υψ 340μ.
Στο χωριό βρίσκεται ο ναός του αγίου Γεωργίου με ενδιαφέροντα γλυπτά. Στη βόρεια πλευρά του χωριού βρίσκεται η μεγάλη εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής. Το αναπαλαιωμένο κτήριο του τέως Δημοτικού Σχολείου, φιλοξενεί στον περίβολο του τον τάφο του Καπετάν Χαραλάμπου Βλαχάκη που έδρασε εναντίον των Οθωμανών. Βορειοδυτικά του χωριού, στη θέση φαράγγι βρίσκεται το ερημικό εκκλησάκι της «Παναγίας Φανερωμένης».
Ο χώρος χαρακτηρίζεται από τα μεγάλα πλατάνια και είναι διαμορφωμένος και κατάλληλος για αναψυχή. Εκεί δίπλα, πάνω σε κουσκουρόβραχο, βλέπουμε λαξευμένο ένα γλυπτό, δημιούργημα τοπικού καλλιτέχνη.
Επιστρέφουμε στο χωριό όπου με δυτική κατεύθυνση, ανηφορίζουμε 2χμ περίπου προς την περιοχή Βλαχιανά. Εκεί σε παράκαμψη του δρόμου αριστερά, βρίσκεται ο ναός του Μιχαήλ Αρχαγγέλου. Διατηρεί ίχνη τοιχογραφιών. Από εδώ βλέπουμε πανοραμικά όλη τη περιοχή του Βενεράτου. Επιστρέφοντας στο δρόμο, συνεχίζουμε δυτικά και διασχίζουμε την ανατολική ρίζα του Ψηλορείτη. Ο δρόμος μας οδηγεί στις Κάτω Ασίτες (ανήκει στο Δήμο Γοργολαίνη ) . Από εκεί με νότια κατεύθυνση περνάμε τον παραδοσιακό οικισμό Πάνω Ασίτες.
Σύμβουλος Διαδρομής :
Βασίλης Δρόσος , Πρόεδρος ΕΟΣ Λασιθίου
Τσακαλάκης Γιώργος, Γεωλόγος, Διευθυντής γραφείου οικοτουρισμού